Met de oorlog in Oekraïne wordt Europa diep in het groene hart geraakt. ‘Er zijn zorgwekkende aanwijzingen dat de schade voor de Oekraïense natuur bijzonder groot zal zijn.
De oorlog in Oekraïne heeft niet alleen onnoemelijk veel menselijk leed veroorzaakt maar ook ongekende en langdurige uitdagingen voor het milieu met zich meegebracht.
Ook al is het nu te vroeg om de ware omvang van de schade te meten, er zijn zorgwekkende aanwijzingen dat de milieukosten hoog oplopen vanwege het verlies van leefgebied voor dieren en planten, maar ook door indirecte oorzaken zoals luchtvervuiling, vervuiling van land en water en het verlies van natuurlijke hulpbronnen. Luchtvervuiling die ook onze kant opkomt als de wind uit het oosten blaast.
Het lijkt altijd te waaien
Wij wonen in een land waar het nooit heel lang droog is en waar de wind altijd lijkt te waaien. Dat betekent dat wij zelf veelal weinig last ervaren van de vervuilende stoffen die door ons eigen toedoen in de atmosfeer belanden. “Die waaien namelijk heel snel ons land weer uit”. Maar vervuilde lucht afkomstig uit de Oekraïne waait bij een stevige oostenwind ook net zo snel ons land weer binnen.” Als de weersverwachtingen ongunstig zijn voor het verwaaien van vervuilde lucht verstuurt het RIVM een stookalert waardoor woongebieden extra worden ontlast. Bij een stookalert wordt gevraagd om die dag geen hout te verbranden in of rondom het huis.
Hoogleraar Velders, onderzoeker bij het RIVM en hoogleraar luchtkwaliteit en klimaatinteracties aan de Universiteit Utrecht, wil tevens het belang benadrukken van het zoveel mogelijk terugdringen van de menselijke uitstoot en het nemen van maatregelen die luchtverontreiniging tegengaan. Dan maakt het tenslotte niet uit hoe hard de windkracht is, schoon is de lucht in ieder geval wel.
De dikte van de onderste luchtlaag en de windsnelheid.” Is de onderste luchtlaag heel dun – dat is voornamelijk het geval in de winter – dan blijven vervuilende stoffen als fijnstof dichtbij hangen
Luchtkwaliteit beïnvloedt verspreiding virussen
Onderzoek naar het SARS-virus heeft aangetoond dat er een relatie is tussen de luchtkwaliteit en de verspreiding van virussen. De relatieve luchtvochtigheid en temperatuur spelen een belangrijke rol als voedingsbodem voor virussen. Daarnaast kan lucht vervuilende stoffen bevatten zoals fijnstof, stikstofdioxide en vluchtige organische stoffen. Deze laatste twee spelen een rol bij de weerstand tegen virussen, terwijl fijnstof een transportmechanisme voor virussen is. Daarom is het van belang geïnformeerd te worden over de kwaliteit van de lucht die we inademen en gewaarschuwd te worden als het niet goed is.